Przemysł sztucznych włókien mineralnych |
Ogólna charakterystyka sztucznych włókien mineralnych
Sztuczne włókna mineralne wprowadzane są na coraz szerszą skalę, jako zamienniki azbestu. Wyroby oferowane są w postaci luźnej, jak również w postaci mat, płyt, taśm, sznurów, szczeliw, tektury i papieru. Wyroby charakteryzują się dobrymi właściwościami izolacyjnymi (termicznymi, elektrycznymi i akustycznymi) oraz odpornością chemiczną.
Zastosowanie sztucznych włókien mineralnych
Wyroby zawierające sztuczne włókna mineralne są stosowane w budownictwie przemysłowym, mieszkaniowym oraz w zakładach wykorzystujących je do produkcji własnych wyrobów – zakłady ceramiki, zakłady lotnicze, elektrownie, stocznie, przemysł samochodowy, zakłady urządzeń gospodarstwa domowego.
Narażenie zawodowe na pył sztucznych włókien mineralnych
[wg Sztuczne włókna mineralne, Łódź 2001]
Ze względu na proces technologiczny osoby narażone zawodowo na pył sztucznych włókien mineralnych można umownie podzielić na trzy grupy, a mianowicie:
- pracownicy zatrudnieni w zakładach produkujących sztuczne włókna mineralne,
- pracownicy zatrudnieni w zakładach stosujących sztuczne włókna mineralne, jako surowiec do produkcji wyrobów uszczelniających i termoizolacyjnych,
- pracownicy zatrudnieni przy montażu i wymianie wyrobów uszczelniających i termoizolacyjnych, produkowanych ze sztucznych włókien mineralnych.
Wyniki pomiarów stężeń na stanowiskach pracy są przedstawione w poniższych tabelach.
Wyniki pomiarów stężeń pyłu na stanowiskach pracy w zakładach produkujących sztuczne włókna mineralne
[wg Sztuczne włókna mineralne, Łódź 2001]
| Stanowisko | Średnie stężenie pyłu całkowitego [mg/m3] | Średnie stężenie włókien respirabilnych [wł./cm3] |
| Operatorzy urządzeń produkcyjnych (pieca, linii produkcyjnej, pakowarek, granulatorów) | 2,7 | 0,057 |
| Sortowanie półproduktów i wyrobu gotowego | 0,8 | 0,070 |
| Transport wewnątrzzakładowy | 1,2 | 0,041 |
| Pracownicy utrzymania ruchu (elektrycy, mechanicy) | 0,5 | 0,042 |
| Dozór (mistrz) | 1,0 | 0,067 |
Wyniki pomiarów stężeń pyłu na stanowiskach pracy w zakładach
produkujących wyroby uszczelniające i termoizolacyjne
[wg Sztuczne włókna mineralne, Łódź 2001]
| Stanowisko | Średnie stężenie pyłu całkowitego [mg/m3] | Średnie stężenie włókien respirabilnych [wł./cm3] |
| Płyty uszczelkarskie | 1,6 | 0,117 |
| Uszczelki | 0,5 | 0,033 |
| Tektura termoizolacyjna | 3,0 | 0,398 |
| Materiały cierne | 0,4 | 0,043 |
| Szczeliwa, sznury, taśmy | 1,5 | 0,105 |
Wyniki pomiarów stężeń pyłu na stanowiskach pracy izolarzy i monterów materiałów
uszczelniających i termoizolacyjnych zawierających sztuczne włókna mineralne
[wg Sztuczne włókna mineralne, Łódź 2001]
| Zakład | ||
| Stanowisko | Średnie stężenie pyłu całkowitego [mg/m3] | Średnie stężenie włókien respirabilnych [wł./cm3] |
| Elektrownie i elektrociepłownie | ||
| Demontaż zużytej i montaż nowej tkaniny ceramiczno-szklanej na ekranach dźwiękoszczelnych | 3,0 | 0,191 |
| Demontaż i montaż izolacji termicznej (wełna mineralna) na ekranach termicznych | 12,7 | 0,145 |
| Demontaż i montaż izolacji termicznej (maty z wełny mineralnej) na rurociągu ciepłowniczym | 1,3 | 0,073 |
| Montaż izolacji termicznej (płyty z wełny mineralnej na wentylatorach) | 11,5 | 0,029 |
| Zakłady ceramiczne | ||
| Wymiana termoizolacji podczas remontu wózków piecowych | 6,0 | 0,510 |
| Obsługa pieców w pobliżu ekranów termicznych z włókna szklanego | 2,1 | 0,179 |
| Huty | ||
| Remont kadzi i pieców (wymiana izolacji) | 14,3 | 0,200 |
Metody badania pyłu sztucznych włókien mineralnych
Badanie zawartości pyłu całkowitego zgodnie z normą PN-91/Z-04030/05.
Oznaczanie stężenia liczbowego włókien respirabilnych zgodnie z normą PN-88/Z-04202/02.